Moskou 34 jaar later

Mijn tocht door Centraal Azië wilde ik beginnen in Kazachstan. Om daar te komen vloog ik naar Atyrau (waarover volgende keer meer), waarvoor ik moest overstappen in Moskou. Ik had het heel slim berekend dat ik in de maximaal drie dagen die een transitvisum toestaat de stad nog eens kon bekijken, maar die vlieger ging niet op: genadeloos besliste de dame aan het loket van de visumdienst in Den Haag dat ik een echt visum nodig had. Dat is op zich niet duurder, maar daar heb je wel een officiële, geautoriseerde uitnodiging voor nodig. Of ik die soms had van het hotel? De moed zonk mij in de schoenen, want eerder had ik ernstige moeilijkheden een Wit-Russisch visum te krijgen. Maar nog voor ik van de schrik bekomen was bood de dame aan het loket me een uinodiging aan, voor de luttele som van € 30. En toen was ik noiet meer aan de 3 dagen gebonden. Het werden er vijf.

In december 1983 was ik voor het eerst in Moskou, in de hoogtijdagen van de Sovjet-Unie Het GUM warenhuis aan het Rode Plein was toen een bezienswaardigheid waar een overvloed aan voedsel te koop was. Uiteraard was het een staatswinkel.
Vandaag de dag is het gevuld met een verzameling luxueuze winkels van alle bekende wereldmerken. Het aanbopd doet niet onder voor het aanbod in bijv. Dubai, zij het dat deze winkels in een mooi 19de eeuws gebouw gevestigd zijn.

Het Rode Plein herinnerde ik mij als een betoverende ruimte, met de oversized klokkentorens van het Kremlin, de bizarre Wassili-kathedraal aan het eind met zijn kleurrijke ui-vormige torens, en het langzaam naar de rivier aflopende wegdek.
Nu was het plein gevuld met een soort kerstmarkt-avant la lettre, en daarnaast grote tribunes voor een festival, een soort Russische taptoe, als ik het goed heb begrepen. De vergezichten van weleer moeten daarvoor wijken.
Moskou was inmiddels een gewone, grote stad geworden, nog steeds met statige gebouwen in pastel-geel, en toch nog steeds niet echt gezellig.
Russen zien er eigenlijk net zo uit als wij. Ik had nog een beeld voor ogen van middelbare matrones in bloemetjesjurken en lelijk gebleekte haren, maar die waren blijkbaar uitgestorven. Of gemoderniseerd.
Ik logeerde in een van de vier Ismailovo hoteltorens, gebouwd voor de Olympische spelen van 1980, en destijds (tesamen) het grootste hotel ter wereld (totdat een hotel in Las Vegas ze in 1993 weer inhaalde). Beetje uit het centrum, maar met een rechtstreekse metro-verbinding naar het Rode Plein, en een beetje Sovjet-ongezellig, maar toch met de nodige restaurantjes waar ik overigens nooit geweldig lekker at.