Naar Oezbekistan

Vanuit het westpuntje van Kazachstan ging ik met de trein naar Oezbekistan. Het was meteen al schrikken omdat in Kazachstan de vertrektijden van de treinen niet in de lokale tijd worden aangegeven, maar in de tijd van de (nieuwe) hoofdstad Astana, zodat ik niet bijna een uur te vroeg op het station was, maar net te laat. Maar met een truc haalde ik de trein alsnog.
Internationale treinen in de voormalige Sovjet-Unie zijn vaak dagenlang onderweg. Daarom bestaat de trein uitsluitend uit slaapwagens, in de klassen platzkarty (verbasterd Duits, de laagste klasse) en kupe (coupé), de klasse waar ik in reisde.
Mijn trein ging van Saratov in Rusland naar Tashkent in Oezbekistan.
Het aantal toeristen op deze treinen is verwaarloosbaar, althans westerse toeristen. Omdat ik bijna geen Russisch en al helemaal geen Oezbeeks spreek is communicatie met de medereizigers praktisch uitgesloten, temeer omdat zij geen Engels spreken, anders dan de medereizigers die ik op de trein van Wit-Rusland naar Oekraïne trof.
De coupés (voor 4 personen) zijn nogal nauw, zeker als de bovenbedden zijn uitgeklapt. Daarom bracht ik de nodige tijd in de eetwagen door, waar het best een gezellige boel was. Het menu bestond uit soep en "plov", een lokaal gerecht. Er wordt zelfs gekoeld bier geschonken. De ober heeft geen opener maar slaat de kroonkurk eraf op de rand van de tafel.
Tegen middernacht kwamen de Kazachse grensbewakers langs. Dat duurde een uur of twee - dus ik kon nog niet gaan slapen. Toen het wel zover was werden we na een uur of twee weer wakker gemaakt. Toen waren de Oezbeekse grensbewakers aan de beurt, een eindeloze stoet lieden in militaire uniformen. Gelukkig was het inmiddels na middernacht, zoals gepland, want eerder ging mijn visum niet in. Waar je (voor maximaal 30 dagen) geen visum meer nodig hebt voor Kazachstan, moet je voor een Oezbeeks visum per week betalen, dus is het zaak het niet te vroeg te laten ingaan.
Het westelijke gedeelte van Oezbekistan (een land ongeveer zo groot als Californië, 10 x Nederland) bestaat grotendeels uit steppen, en nog vrij vlakke steppen ook. Waar bijv. de Californische woestijnen landschappelijk best fraai zijn, zijn de steppen in West-Oezbekistan van een verpletterende eentonigheid. Het gebied Karakalpakstan staat daarom bekend.
Na dik een etmaal arriveerde de trein (die volgens GPS hoogstens 80 km/uur rijdt) op mijn voorlopige bestemming Urgench, waar een verbazend mooi station staat. Uiteraard werden weer de paspoorten gecontroleerd: je bent hier op het gebied van de voormalige Sovjet-Unie.
Mijn bestemming was het 20 km zuidelijker gelegen Khiva (Chiva), een UNESCO-site. Volgens de reisgids rijdt daar een trolleybus heen, maar die bleek pas opgegeven. Taxi's zijn daar echter goedkoop.
In Chiva werd ik verbazend hartelijk ontvangen door de familie van het geboekte B&B "Alibek", maar dat is een volgend onderwerp.
N.B. Chiva wordt vaak als "Khiva"geschreven maar dat is de Engelse transliteratie, de originele cyrillische spelling geeft aan dat het (naar Nederlandse maatstaven) "Chiva" moet zijn.
De Oezbeekse taal is niet verwant aan het Russisch maar (evenals het Kazachs) aan het Turks, wordt echter wel veelal nog in cyrillische letters geschreven.
Mijn kennis van het Turks is (ook) zeer beperkt, maar ik herkende wel de woorden kirish = Turks giriş (ingang) en chiqish = Turks çıkış (uitgang)